Cześć, przedstawiam temat:
Ochrona dróg oddechowych przed pyłami, dymami i mgłami toksycznymi.
Na przykładzie doboru ochrony dróg oddechowych do zagrożeń aerozolami toksycznymi, przedstawione są tematy wynikające z braku jednolitego systemu podejścia w takiej sytuacji. Opisana jest sugestia analizy "wskaźnika ochronności" jako elementarnego kryterium doboru wzorowanego na NIOSH Respirator Decision Logic.
1. KRYTERIA DOBORU OCHRON UKŁADU ODDECHOWEGO
Typowa sytuacja z jaką spotykają się producenci i sprzedawcy ochron dróg oddechowych, to telefon od zdesperowanego BHP-owca z pytaniem co ma zakupić dla konkretnego stanowiska pracy: malarza, galwanizera, spawacza, operatora maszyny rolniczej, odlewnika. Od wstępnych informacji uzyskanych od klienta i od wiedzy sprzedawcy bardzo często zależy życie lub zdrowie pracownika.
Poziom tej wiedzy jest bardzo często niski, a co gorsza przepisy i dostępne materiały informacyjne są często niejasne i niekonsekwentne.
Zamiarem bieżącej prezentacji jest przedstawienie sposobu doboru ochrony przed aerozolami toksycznymi i wskazanie zarówno dostawcy jak i klientowi} na ewentualne pułapki na tej drodze. Informacje ze strony http://warsztattechnika.pl/index.php/artykuly-bhp
1.1. Podział ochron układu oddechowego
Są dwa rodzaje (zapewnienia pracownikom świeżego powietrza do oddychania).
Można go zaopatrzyć w:
Maskę oczyszczającą powietrze.
Maskę oczyszczającą z dmuchawą.
Przypadek drugi odrzucimy jako banalny, dysponując źródłem czystego powietrza pozostaje nam jedynie zastanowić się czy to źródło nosić na plecach, przy pasie, czy plątającym nogi w wężu zasilającym.
Interesuje nas pierwszy przypadek.
Ustalmy teraz generalny rodzaj zagrożenia.
Może nim być:
1 Aerozole, areozol.
2 Pary i gazy substancji szkodliwych.
3 Aerozole oraz pary i gazy toksyczne.
Zajmiemy się zgodnie z wcześniejszym założeniem do aerozolami i sprecyzujmy jaki rodzaj ochron dróg oddechowych można stosować:
1 Półmaski jednorazowe.
2 Maski ochronne wyposażone w filtry wymienne lub wielokrotnego użytku.
Te drugie mogą funkcjonować na zasadzie wymuszenia przepływu powietrza przez materiał filtracyjny :
oddechem pracownika
wentylatorem (dmuchawą)
W obu tych przypadkach możemy filtry umieścić w konstrukcji:
Ustnika - kłopotliwe i niewydajne rozwiązane.
Półmaski
Pełnej maski
Poza maską, w połączeniu z wężem.
A ponad to, ochrony z wymuszonym obiegiem powietrza mogą być oparte o konstrukcję kaptura lub hełmu. Jak widać, istotnym elementem wszystkich tych ochron są filtry.
1.2. Klasyfikacja filtrów
Podział przyjęty w Europie przewiduje trzy klasy filtrów:
P1 - filtr przeciwko pyłom, dla których NDS jest nie mniejszy od 2 mg/m3 (z wyłączeniem pyłów azbestu)
P2 - filtr przeciwko pyłom, dymom i mgłom, dla których NDS jest nie mniejszy od 0,05 mg/m3 oraz pyłom azbestu
P3 - filtr przeciwko pyłom, dymom i mgłom, dla których NDS jest mniejszy od 0,05 mg/m3
Wymienne filtry P2 i P3 do upienia w https://domtechniczny24.pl/maski-poch%C5%82aniacze-i-akcesoria.html
Natychmiast po wprowadzeniu tej klasyfikacji zaczęły się niekonsekwencje w oznaczaniu wyrobów tymi klasami. Aby zrozumieć jak groźna może być ona dla potencjalnego klienta, trzeba przypomnieć jaki podstawowy parametr i jakimi metodami jest testowany przy definiowaniu klasy filtrów. Tym atrybutem jest efektywność filtracji. Bada się ją w Europie dwiema metodami:
Testem aerozolu chlorku sodu,
Testem mgły olejowej.
Pierwszy aerozol jest charakterystycznym aerozolem stałym: suche kryształki chlorku sodu zawieszone są w powietrzu. Zbadanie filtrów tym aerozolem odpowiada więc na pytanie jak wydajny będzie filtr przeciw aerozolom stałym (pyły i dymy).
Drugi aerozol jest charakterystycznym aerozolem ciekłym: kropelki oleju zawieszone są w powietrzu. Badanie filtrów tym aerozolem odpowiada więc na zapytanie, jak efektywny będzie filtr przeciwko aerozolom ciekłym (mgła cieczy). Wymagane skuteczności dla poszczególnych klas znajduje się poniżej.
Klasa filtru |
Wskaźnik filtracji aerozolu przy przepływie 95 dm3/min. |
Wskaźnik filtracji aerozolu przy przepływie 95 dm3/min. |
Opory przepływu przy przepływie |
Opory przepływu przy przepływie |
|
chlorek sodu |
mgła olejowa |
30 dm 3/min. |
95 dm 3/min. |
P1 |
maks. 20% |
nie bada się |
maks. 60 Pa |
maks. 210 Pa |
P2 |
maks. 6% |
maks. 2% |
maks. 70 Pa |
maks. 240 Pa |
P3 |
maks.0.05% |
maks. 0.01% |
maks. 120 Pa |
maks. 420 Pa |
na rynku ukazały się ostatnio bardzo skuteczne półprodukty filtracyjne, wytwarzane z włókien sztucznych techniką wydmuchu w strumieniu gorącego powietrza (tzw. materiały pneumotermiczne). Fundamentalnym mechanizmem filtracji jest w nich mechanizm oddziaływań elektrostatycznych pomiędzy naładowanym włóknem i przeciwnie naładowanymi cząstkami aerozolu. Filtry skonstruowane z tego materiału są bardzo skuteczne gdy bada się je metodą chlorku sodu, szybko z kolei tracą swoje właściwości filtracyjne gdy kropelki cieczy neutralizują ładunek na włóknach. Wynik ten uwidacznia się w teście mgły olejowej, ale dopiero w trakcie dłuższego testu.
Są na rynku filtry oznaczone jako P2 niewytrzymujące testu mgły olejowej.
Dla odróżnienia, czy filtry nadają się jedynie do filtracji cząstek stałych (pyłów i dymów) czy również cząstek ciekłych (mgieł) wprowadza się obecnie znak rozróżniający podklasy: P2S dla pyłów i dymów oraz P2SL dla pyłów, dymów i mgieł. Co gorsza zaczyna sobie torować drogę na rynek dodatkowo podklasa P3S.
Dla zestawienia można podać, że USA stale trzyma się swojej krajowej systematyki filtrów i używa dodatkowych testów dla ich oceny. Klasy filtrów wg standardów USA to:
przeciwko pyłom o NDS nie mniejszym niż 0,05 mg/m3
przeciwko dymom o NDS nie mniejszym niż 0,05 mg/m3
przeciwko mgłom o NDS nie mniejszym niż 0,05 mg/m3
przeciwko pyłom, dymom i mgłom o NDS mniejszym niż 0,05 mg/m3
przeciwko pochodnym radonu
przeciwko pyłom i mgłom zawierającym azbest.